Διαφορά Marriage Coach και Ψυχολόγου-Συμβούλου Γάμου

διαφορά marriage coach και ψυχολόγου-συμβούλου γάμου

Πρόσφατα έπεσε στην αντίληψή μου ένα άρθρο που επιχειρεί να διαχωρίσει τον ρόλο του συμβούλου γάμου-ψυχολόγου από εκείνον του “marriage coach”, προβαίνοντας όμως –δυστυχώς– σε αρκετές παραπλανητικές και υποτιμητικές αναφορές για το πεδίο του Coaching. Πέραν τούτου, βλέπω κατά καιρούς πολλούς ψυχολόγους στα social -και μάλιστα ‘αναγνωρισμένους’- να απαξιώνουν και να ακυρώνουν τους Coaches, κάτι που με λυπεί ιδιαίτερα. Προσωπικά θεωρώ ότι η συνεργασία μεταξύ των δύο κλάδων είναι ουσιώδης και βοηθητική για τον κόσμο, και αυτό εφαρμόζω κι εγώ ως Coach. Είναι πολλές οι περιπτώσεις που φτάνουν στο γραφείο μου και χρήζουν ψυχοθεραπευτικής ή ψυχιατρικής παρακολούθησης, με φυσικό επακόλουθο να παραπέμπω σημαντικό αριθμό Coacheés μου στις αντίστοιχες ειδικότητες. Όταν συμβαίνει αυτό, οι coaching συνεδρίες μαζί μου συνεχίζονται παράλληλα με τη θεραπεία τους, ή κατόπιν αυτής.

Ως Marriage Coach λοιπόν, με σπουδές BSc και MSc σε Επικοινωνία, Συμβουλευτική και Διαχείριση Σχέσεων, ως εξειδικευμένη Coach Ζεύγους & Σύμβουλος Γάμου, με πιστοποιήσεις σε Ψυχοπαθολογία και Ψυχολογία, και με χιλιάδες ώρες συνεδριών στο ενεργητικό μου, θέλω να ξεκαθαρίσω κάποια πράγματα, για να βοηθήσω τον κόσμο που είναι σε σύγχυση. Συμπληρωματικά στο site μου, υπάρχουν πολλά άρθρα γύρω από το τί είναι το Coaching, ποια η διαφορά του από τη θεραπεία, και για ποιους είναι κατάλληλο το πρόγραμμά μου.

Καταρχάς, να θέσουμε τη βάση της συζήτησης:

Το Coaching δεν υποδύεται τη θεραπεία – τη σέβεται!

Το Coaching δεν είναι ψυχοθεραπεία, ούτε ισχυρίζεται πως είναι. Οι εκπαιδευμένοι και σοβαροί επαγγελματίες του χώρου αποσαφηνίζουν διαρκώς στον πελάτη τι είναι και τι δεν είναι το Coaching, και όταν διαπιστωθεί ότι κάποιος χρήζει θεραπευτικής παρέμβασης, παραπέμπεται υπεύθυνα σε ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Αυτό δεν είναι εξαίρεση· είναι κανόνας δεοντολογίας του Coaching.

Ο Marriage Coach δεν αναλύει το παρελθόν, ούτε εστιάζει στη θεραπεία τραυμάτων. Αντιθέτως, καθοδηγεί τα άτομα ή το ζευγάρι με στρατηγικές και πρακτικά εργαλεία, σεβόμενος τα όρια της μη θεραπευτικής παρέμβασης, ώστε να προχωρήσουν από το “που είμαι τώρα” στο “πού θέλω να πάω”. Αυτό είναι μια διαφορετική και εξειδικευμένη υπηρεσία, όχι υποκατάστατο ψυχοθεραπείας.

Σύμβουλος Γάμου-Ψυχολόγος ή Marriage Coach; > Δεν υπάρχει ανταγωνισμός. Υπάρχει διαφοροποίηση.

Το Coaching δε διεκδικεί τον ρόλο του θεραπευτή. Ούτε όμως θα πρέπει να απαξιώνεται ως “λιγότερο σοβαρό” ή “επιφανειακό”, ειδικά όταν προσφέρει άμεσα, πρακτικά και μετρήσιμα αποτελέσματα σε ανθρώπους που δε βρίσκονται σε ψυχοπαθολογία, αλλά σε ανάγκη για άμεση παρέμβαση προς αποτροπή δυσάρεστων καταστάσεων -όπως το διαζύγιο/χωρισμός- ή για ταχεία αυτοβελτίωση (πηγή: American Psychological Association).

Το ερώτημα που τίθεται, λοιπόν, δεν είναι “Ψυχολόγος ή Coach”. Είναι:

Τι χρειάζεται αυτή τη στιγμή ο άνθρωπος, ή το ζευγάρι, που ζητά υποστήριξη: θεραπεία ή καθοδήγηση;

Και αυτό το απαντά μόνο ένας ειλικρινής -υπεύθυνος- επαγγελματίας· όχι το επάγγελμά του.

Εγώ παραπέμπω. Οι ψυχολόγοι το κάνουν;

Αναρωτιέμαι: όταν ένας ψυχολόγος έχει απέναντί του ένα ζευγάρι, ή μεμονωμένο άτομο, που δεν έχει ανάγκη θεραπείας, αλλά καθοδήγησης, αναδιάταξης στόχων και ενίσχυσης της επικοινωνίας, παραπέμπει σε Coach;
Ή διατηρεί τους πελάτες σε ένα πλαίσιο που δεν τους ταιριάζει, απλώς επειδή “θεωρεί” ότι το Coaching δεν έχει θέση;

Εδώ εντοπίζεται μια ασύμμετρη αποδοχή μεταξύ των ειδικοτήτων — και αυτό δε συνάδει με τον χώρο της ‘ψυχικής υγείας’.

Η εξειδίκευση στο Coaching είναι υπαρκτή και ουσιαστική

Στο άρθρο αφήνεται να εννοηθεί ότι η προσέγγιση του Coach δεν είναι “εξειδικευμένη”, ούτε δομείται βάσει επιστημονικών αρχών. Αυτή είναι μια ατεκμηρίωτη γενίκευση. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρει (με τρόπο που χειραγωγεί τον αναγνώστη), ότι “το σημαντικό ΠΡΟΒΛΗΜΑ με τους Marriage Coaches είναι η μη επαρκής πιστοποιημένη εξειδίκευση, ώστε να είναι ταυτόχρονα και θεραπευτές”. Εν έτει 2025, οι περισσότεροι από εμάς εμπλουτίζουμε τις σπουδές και τις γνώσεις μας και δε μένουμε σε ένα πτυχίο ή σε μία ειδικότητα. Πλέον αρκετοί ψυχολόγοι -ακολουθώντας τη νέα τάση- σπεύδουν να γίνουν και Coaches (εξ ου και η ανάδυση των “Coaching Psychologists“, που σύμφωνα με το British Psychological Society συνεργάζονται στενά με τους Coaches). Αντίστοιχα, πολλοί Coaches διευρύνουν τις σπουδές τους και σε άλλα πεδία, όπως της Συμβουλευτικής και Ψυχολογίας. Υπάρχουν Coaches με διδακτορικό και ποικίλες εξειδικεύσεις, όπως στη δική μου περίπτωση, που διαθέτω πιστοποιήσεις σε Coaching, Συμβουλευτική, Επικοινωνία, Ψυχολογία, Ψυχοπαθολογία, πέραν των Bachelor και Master Πτυχίων μου.

Η γενικότερη αλήθεια πάντως και αυτήν παραθέτω εδώ, είναι ότι οι Coaches στην πλειονότητά τους δεν επιδιώκουν να είναι “και θεραπευτές“. Και αυτό δε θα πρέπει να αποτελεί “ΠΡΟΒΛΗΜΑ”, καθώς υπάρχει κόσμος που δεν έχει ανάγκη μακρόχρονης ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ, ΑΛΛΑ ΑΜΕΣΗΣ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ, κάτι που προσφέρει το εξειδικευμένο LIFE / RELATIONSHIP / MARRIAGE / COUPLE COACHING, κ.ο.κ. (υπάρχουν ποικίλες εξειδικεύσεις).

Διερωτώμαι εν τω μεταξύ:

ποιος ο λόγος να είμαστε “και θεραπευτές”; Αν ήμασταν και θεραπευτές, τι θα έκαναν οι ψυχολόγοι;  Οι οποίοι -ξαναλέω- σπεύδουν να πιστοποιηθούν πλέον και ως Coaches.

Προσωπικά, η επιλογή να γίνω Coach -και όχι Ψυχολόγος-, ήταν απόλυτα συνειδητή. Θα μπορούσα κάλλιστα να είχα σπουδάσει Ψυχολογία, αλλά δεν ήθελα, καθώς -βάσει προσωπικότητας- μού ταιριάζει πιο πολύ να είμαι Coach από θεραπεύτρια. Επιπλέον, πριν χρόνια, το Coaching ήταν αυτό που με έβγαλε από μία πολύ δύσκολη περίοδο της ζωής μου· όχι η ψυχοθεραπεία (που έκανα). Οπότε, το αγαπώ και κατανοώ βαθιά την αξία του. Ομοίως, πολλοί Coacheés μου, πριν έρθουν σε εμένα, είχαν απευθυνθεί σε ψυχολόγους, από τους οποίους δε βοηθήθηκαν. ΔΕ ΧΡΗΖΟΥΜΕ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΟΛΟΙ, και θα πρεπε οι ψυχολόγοι να το αντιλαμβάνονται αυτό και να μπορούν να κάνουν τον διαχωρισμό, και την παραπομπή αντίστοιχα. Ο καθένας στο στοιχείο του, με την ευθύνη να υπηρετεί την ιδιότητα/λειτούργημά του όσο καλύτερα μπορεί, χωρίς να βλάπτει. Στην πραγματικότητα, το γεγονός ότι οι Cóaches δεν είμαστε “και θεραπευτές”, ευνοεί τους ψυχολόγους. Πολλώ δε μάλλον όταν τους παραπέμπουμε τόσο κόσμο.

Χώρος υπάρχει για όλους – με όρια και σεβασμό

Είμαι υπέρ της συνεργασίας, του αμοιβαίου σεβασμού, και όχι του ανταγωνισμού μεταξύ επαγγελματιών. Υπάρχει χώρος και ανάγκη για όλους: ψυχολόγους, ψυχοθεραπευτές, συμβούλους ψυχικής υγείας και coaches. Ο καθένας στο ρόλο του, με σεβασμό προς τους άλλους.

Και φυσικά εναπόκειται στην κρίση και ελεύθερη επιλογή του κάθε θεραπευόμενου/coacheé ποιον ειδικό θα επιλέξει. Ας μην κατευθύνουμε το κοινό, υποτιμώντας ή αποκλείοντας ειδικότητες, με τις οποίες δεν είμαστε -εν Ελλάδι- εξοικειωμένοι, εντούτοις χαίρουν ιδιαίτερης αναγνώρισης και εκτίμησης παγκοσμίως (πηγές: Financial Times και EZRA).

Και φυσικά -ως γνωστόν-, σε όλους τους χώρους, υπάρχουν οι ‘σωστοί επαγγελματίες’, που εργάζονται με σοβαρότητα και ήθος, και οι ‘αντι-επαγγελματίες’, που πράττουν προς ίδιον όφελος, παραπλανητικά.

Κλείνω με τα εξής:

Αυτός που έχει ανάγκη θεραπείας, θα απευθυνθεί σε ψυχολόγο. Αυτός που έχει ανάγκη καθοδήγησης, σε Coach. Όποιος έχει ανάγκη και από τα δύο, μπορεί να λάβει παράλληλη υποστήριξη και από τις 2 ειδικότητες, ή να βρει ειδικό που να τις συνδυάζει.

Το Coaching δεν απειλεί καμία άλλη ειδικότητα και κανέναν άνθρωπο (πρόσφατα εξεπλάγην δυσάρεστα από βίντεο γνωστού ψυχολόγου, στο οποίο έλεγε -το ανεκδιήγητο- ότι “το Coaching μπορεί να κοστίσει μία ζωή!”)

Ο Coach που σέβεται τον ρόλο του και τα όριά του, είναι πολύτιμος – όχι επικίνδυνος!
Δεν υπάρχει λόγος φόβου ή αντιπαλότητας. Υπάρχει χώρος για όλους. Αρκεί να διατηρούμε καθαρά όρια και να σεβόμαστε αλλήλους.
Ψυχική Υγεία δίχως ευγενή άμιλλα, δε νοείται!

—
Με εκτίμηση και σεβασμό προς Όλους,
Μαριλένα Κυρκιλή (MSc)
Certified Marriage Coach, Προσωπική Σύμβουλος & Ζεύγους

Συνεδρίες Υποστήριξης Ζεύγους & Ατομικές

Βιβλιογραφία

Grant, A. M. (2003), The impact of life coaching on goal attainment, metacognition and mental health. Social Behavior and Personality: An International Journal, 31(3), 253-264, https://doi.org/10.2224/sbp.2003.31.3.253)

Mary Watts, Natasha Vorrasi and Alison Clarke with support from members of the Division of Coaching Psychology Committee (2024), ‘Coaching Psychology Impact Statement’, The British Psychological Society, Retrieved from https://www.bps.org.uk/news/coaching-psychology-impact-statement

Financial Times. (2024). Business schools step up executive coaching. Retrieved from https://www.ft.com/content/731245a7-7bef-441e-913f-32948ee054c4

EZRA. (2024). Are You Missing the Trend for the Future of Coaching? Retrieved from https://helloezra.com/en-gb/resources/insights/are-you-missing-the-trend-for-the-future-of-coaching

διαφορά marriage coach και ψυχολόγου-συμβούλου γάμου